Fjölskyldumeðferð

Fjölskyldumeðferð er meðferðarform byggt á gagnreyndum aðferðum úr sálfræði og félagsfræði, þar sem áhersla er lögð á fjölskylduna sem eitt samofið kerfi. Hver fjölskyldumeðlimur gegnir mikilvægu hlutverki, og tengsl sem myndast í æsku hafa langvarandi áhrif á upplifanir og samskipti síðar meir. Meðferðin felst í að greina og skilja þessi tengsl, með það að markmiði að bæta samskipti og efla tengsl innan fjölskyldunnar.

Fjölskyldufræðingar nýta kerfi- og tengslakenningar til að kanna hvernig einstaklingar og fjölskyldur takast á við áskoranir, eins og kvíða eða skólaforðun hjá barni, með það að leiðarljósi að finna lausnir sem ekki einungis miða að einstaklingnum heldur fjölskyldunni í heild. Fjölskyldumeðferðin leggur áherslu á að bæta samskipti og skilning á milli fjölskyldumeðlima, frekar en að einblína á að setja merkimiða á vandamálin.

Allir fjölskyldumeðlimir, frá börnum til fullorðinna, geta haft gagn af fjölskyldumeðferð, sem veitir þeim vettvang til að tala um erfiðar tilfinningar og áföll, og aðstoðar þá við að ræða málin á heilbrigðan og uppbyggilegan hátt. Fjölskyldumeðferð styður við hugmyndina um að enginn sé eyland, þar sem vandamál einstaklings hafa áhrif á alla fjölskylduna, og öfugt. Þetta meðferðarform er því sérstaklega hannað til að takast á við fjölbreytt verkefni og áskoranir sem geta komið upp innan fjölskyldna, með það að markmiði að efla tilfinningaþroska, samskiptafærni og grunngildi.

Fjölskyldumeðferð er árangursríkt meðferðarform sem byggir á rannsóknum og er ætlað að takast á við líkamleg og andleg veikindi, áföll, sorg, barnauppeldi, ágreining og breytt fjölskyldumynstur, meðal annars. Hún getur einnig komið hjónum og pörum til góða, hvort sem markmiðið er að bjarga sambandinu eða leiðbeina í gegnum farsælan skilnað. Með áherslu á fjölskylduna sem áhrifamesta eininguna í þjóðfélaginu býður fjölskyldumeðferð upp á leiðir til að styrkja fjölskyldubönd og stuðla að heilbrigðum samskiptum.

Fjölskyldumeðferðarfræðingar (e. family therapists)  á Íslandi koma úr ýmsum fræðigreinum, og meistaraprófsnám í fjölskyldumeðferð var fyrst boðið upp á Íslandi árið 2009, nú kennt í Endurmenntun Háskóla Íslands. Þetta nám er unnið í samvinnu við Félagsráðgjafardeild Háskóla Íslands, Félag fagfólks í fjölskyldumeðferð og Rannsóknarstofu í barna- og fjölskylduvernd. Námið er fyrir einstaklinga með háskólagráðu í heilbrigðis- eða félagsvísindum sem starfa á sviðum sem tengjast fjölskylduþjónustu. Inntökuskilyrði felast í að hafa að minnsta kosti þriggja ára grunnmenntun á háskólastigi á þessum sviðum, auk tveggja ára starfsreynslu. 

Námið leggur áherslu á að þjálfa nemendur í fjölskyldufræðum og klínískri færni, til að auka þekkingu þeirra og færni í fjölskyldumeðferð. Eftir útskrift hafa nemendur öðlast þekkingu á fræðilegri þróun og kenningum fjölskyldumeðferðar, persónulega, klíníska og faglega færni í meðferðarvinnu, getu til að beita þekkingu sinni í greiningar- og meðferðarvinnu, færni í að finna lausnir í samskiptum, þekkingu á íslenskum fjölskyldum og aðstæðum þeirra, ásamt innsýn í rannsóknarniðurstöður er varða lýðheilsu og fjölskylduheilbrigði. 

Margir nemendur sem lokið hafa námi hjá EHÍ hafa svo innritast í Háskóla Íslands og lokið MA. prófi í Fjölskyldumeðferð frá Félagsráðgjafadeild HÍ.